Ενδοδοντική θεραπεία είναι η θεραπεία των νόσων του πολφού (δηλαδή της κοιλότητας που βρίσκεται στο εσωτερικό του δοντιού και αποτελείται από κύτταρα, ίνες, αγγεία, λεμφαγγεία και νεύρα) και των νόσων των περιακρορριζικών ιστών (των ιστών δηλαδή που περιβάλλουν το άκρο της ρίζας μέσα στο οστό).
Νόσοι του πολφού
Όταν η βλάβη είναι μετακλητή, ο πόνος είναι προκλητός και διαρκεί όσο διαρκεί το ερέθισμα που τον προκαλεί. Ερέθισμα μπορεί να είναι το κρύο, το θερμό, το ξινό, το γλυκό. Αιτίες της βλάβης αυτής είναι η τραυματική σύγκλειση, τα εκτεταμένα σφραγίσματα, η βαθιά τερηδόνα, η υπερβολική πίεση που εφαρμόζεται στο δόντι π.χ. λόγω ορθοδοντικής κ.α. . Η καλύτερη θεραπεία είναι προπάντων η πρόληψη και ο οδοντιατρικός έλεγχος ώστε να αρθούν έγκαιρα τα αίτια που προκαλούν αυτή τη βλάβη και να μην εξελιχθεί σε χρόνια και αμετάκλητη.
Στο αρχικό στάδιο της αμετάκλητης βλάβης ο πόνος εμφανίζεται μετά από δράση κάποιου ερεθίσματος και διαρκεί αρκετό χρόνο μετά την άρση του αιτίου. Καθώς η φλεγμονή προχωράει ο πόνος εμφανίζεται αυτόματα κ χωρίς κάποιο εξωτερικό ερέθισμα ενώ είναι οξύς και συνεχόμενος. Στο τελικό στάδιο της φλεγμονής ο πόνος γίνεται αφόρητος, κάποιες φορές δεν υποχωρεί ούτε με παυσίπονα και αντανακλά σε άλλα δόντια ή και σε ευρύτερη περιοχή του στόματος.
Στη νέκρωση ο θάνατος του πολφού επέρχεται βαθμιαία, συνήθως ως εξέλιξη της φλεγμονώδους βλάβης, ή απότομα λόγω κάποιου τραύματος, Σ’ αυτή τη φάση το δόντι είναι ασυμπτωματικό και ο ασθενής δεν έχει καμία ενόχληση.
Σε όλες τις παραπάνω βλάβες ,εκτός της μετακλητής, θεραπεία είναι η ενδοδοντική θεραπεία (Απονεύρωση). Γι’ αυτό είναι σημαντική η ο οδοντιατρική παρέμβαση σε αρχικό στάδιο (όταν δηλαδή η βλάβη είναι μετακλητή) ώστε να αποφευχθεί η ανάγκη ενδοδοντικής θεραπείας του δοντιού.
Νόσοι των περιακρορριζικών ιστών
Οι περιακρορριζικές βλάβες προκαλούνται από τη μεταφορά μικροβίων και τοξινών, μέσω του πολφού, στην περιοχή γύρω από το άκρο της ρίζας του δοντιού.
Οι βλάβες αυτές χωρίζονται σε οξείες και χρόνιες.
Το οξύ περιακρορριζικό απόστημα είναι η συλλογή πύου στους περιακρορριζικούς ιστούς.
Σε αρχικά στάδια ο πόνος είναι ήπιος και συνεχής, καθώς όμως το πύον πορεύεται μέσα στο οστό ο πόνος γίνεται ισχυρός, διαχεόμενος και δεν υποχωρεί εύκολα. Όταν το πύον μαζευτεί στους μαλακούς ιστούς παρουσιάζεται ανακούφιση από τον πόνο. Αυτή είναι η κατάλληλη φάση για σχάση και παροχέτευση του αποστήματος.
Το χρόνιο ακρορριζικό απόστημα σχηματίζεται όταν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα η παραπάνω βλάβη. Σ’ αυτή την περίπτωση το πύον παροχετέυεται μέσω συριγγίου οπότε και ο ασθενής παραπονιέται για περιοδικό, ήπιο πόνο. Το χρόνιο ακρορριζικό απόστημα συχνά μπορεί να είναι και ασυμπτωματικό και να αποκαλυφθεί τυχαία σε ακτινογραφικό έλεγχο.
Στις χρόνιες βλάβες συγκαταλέγονται επίσης το ακρορριζικό κοκκίωμα και η κύστη που είναι συνήθως ασυμπτωματικές. Σ’ όλες αυτές τις βλάβες η θεραπεία είναι η ενδοδοντική θεραπεία (Απονεύρωση). Σε σπάνιες και δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί συνδυασμός με χειρουργική θεραπεία.